Tổng hợp 6 bệnh thường gặp trên cây dừa và cách phòng trị hiệu quả nhất
Cây dừa là loại cây trồng gắn bó mật thiết với bà con nông dân Việt, mang lại giá trị kinh tế cao, nhưng lại dễ mắc nhiều loại bệnh nguy hiểm nếu không được chăm sóc đúng cách. Việc nhận biết sớm bệnh trên cây dừa và nguyên nhân để có biện pháp xử lý kịp thời là rất cần thiết. Trong bài viết này, ViGen.vn sẽ cùng bà con tìm hiểu những bệnh thường gặp trên cây dừa, dấu hiệu nhận biết và cách phòng trị hiệu quả nhất.

Tổng hợp 6 bệnh trên cây dừa thường gặp
Bệnh trên cây dừa có rất nhiều, trong đó có 6 bệnh phổ biến gây ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng trái và tuổi thọ của cây như sau:
Bệnh thối nõn dừa:
Bệnh thối nõn dừa, hay còn gọi là thối đọt, là bệnh nguy hiểm, khi bệnh thối nõn dừa phát triển mạnh sẽ dẫn đến nhiều bệnh khác như bệnh chết yểu ở cây dừa. Nguyên nhân gây bệnh chính do nấm Phytophthora palmivora gây ra. Cây dừa cần đủ nước và độ ẩm cao để phát triển, với điều kiện này nấm gây bệnh thối nõn dừa càng có cơ hội phát triển thuận lợi hơn.
Thối nõn dừa là bệnh trên cây dừa sẽ khiến đọt dừa bị vàng, héo, rụng và có mùi thối tùy theo từng giai đoạn phát triển của bệnh. Do đó, nếu chúng ta nhận biết sớm được các dấu hiệu bệnh trên cây dừa để có biện pháp ngăn chặn và trị bệnh sẽ giúp cho vườn dừa đạt hiệu quả hơn. Bệnh thối nõn dừa phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, đất kém thoát nước, và lây lan qua vết thương do côn trùng, chuột hoặc do mưa bão.
Để phòng trị bệnh thiếu nõn dừa cần giữ vườn dừa thông thoáng, tiêu diệt vật trung gian gây hại, cắt bỏ và tiêu hủy cây bệnh, đồng thời phun thuốc diệt nấm lưu dẫn như Aliette 80WP hoặc Ridomil-MZ 72 WP khi phát hiện triệu chứng.
Bệnh thối rễ dừa
Bệnh thối rễ dừa là bệnh chủ yếu do các loại nấm hoại mục tấn công, bao gồm Phytophthora (đặc biệt là Phytophthora palmivora), Pythium, và Rhizoctonia.
Bệnh thối rễ dừa thường phát triển mạnh trong môi trường đất ẩm ướt, thoát nước kém. Do đó, để hạn chế bệnh thối rễ dừa, người dân khi chuẩn bị đất trồng dừa cần xem kỹ vùng đất có bị trũng, có nguy cơ ngập nước không để lên phương án thoát nước phù hợp.
Triệu chứng bao gồm rễ cây chuyển màu nâu đen. Lá non bên trong đọt dừa chuyển sang màu vàng và héo dần từ ngọn, đọt dừa bị mềm, thối nhũn, có mùi hôi. Thân cây còi cọc, chậm phát triển.
Để phòng trừ, cần duy trì vườn dừa thông thoáng, đất thoát nước tốt, vệ sinh sạch sẽ, đốn bỏ cây bệnh nặng và phun thuốc diệt nấm thích hợp, kết hợp bón phân hữu cơ để phục hồi bộ rễ.
Bệnh đốm lá dừa
Trong các bệnh trên cây dừa thì bệnh đốm lá dừa, hay còn gọi bệnh vàng lá dừa hay cháy lá dừa là bệnh rất thường gặp. Bệnh đốm lá dừa do hai loại nấm là Pestalozzia palmarum và Helminthosporium sp. gây ra và phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, thiếu dinh dưỡng, nhất là kali.
Biểu hiện đặc trưng của bệnh đốm lá dừa là thường xuất hiện các vết đốm nâu vàng ở mép hoặc giữa lá. Lúc đầu, các đốm nâu vàng nhỏ sau đó lớn dần, có viền sẫm và tâm xám tro,nhiều đốm lớn kết thành mảng sẽ dẫn đến lá bị cháy khô và rơi rụng.
Để phòng trừ bệnh đốm lá dừa, cần tỉa cành tạo độ thông thoáng, bón phân cân đối (đặc biệt kali) và giữ vườn sạch, nếu bệnh nặng có thể phun thuốc trừ nấm theo chỉ định.

Bệnh chết yểu dừa
Bệnh chết yểu dừa thường do bệnh thối đọt gây ra bởi nấm Phytophthora palmivora, tấn công vào đọt non, khiến lá vàng, rụng, đọt khô thối và có mùi hôi, dẫn đến cây chết dần nếu không được cứu chữa kịp thời.
Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, mát mẻ và có thể lây lan qua vết thương do côn trùng hoặc do mưa bão.
Để hạn chế bệnh chết yểu dừa, cần phát hiện bệnh sớm ở giai đoạn thối nõn dừa để loại bỏ cây dừa bị bệnh không để bệnh lây lan. Ngoài ra, biện pháp hữu hiệu nhất vẫn là cắt tỉa cành, làm cỏ để vườn dừa thông thoáng và phun thuốc phòng trừ bệnh.
Bệnh nứt trái và rụng trái non ở dừa
Bệnh nứt trái dừa là một trong số bệnh trên cây dừa mà có do nhiều nguyên nhân gây bệnh nhất. Nhưng nguyên nhân chủ yếu nhất là do dưỡng chất mất cân bằng (thiếu Kali, Canxi, Bo), quản lý nước không tốt (đất bị phèn, mặn hoặc úng nước), nhiệt độ và độ ẩm thay đổi đột ngột, hoặc do sâu bệnh (nấm Fusarium) và giống cây có đặc tính nứt trái.
Để khắc phục bệnh nứt trái dừa thì cần có biện pháp bổ sung dinh dưỡng như: bổ sung vi lượng (Canxi, Bo) và cân đối dinh dưỡng hợp lí theo từng thời kỳ phát triển của trái dừa. Ngoài ra, cần phải cải tạo đất, thoát nước tốt, chọn giống dừa chất lượng và kiểm soát sâu bệnh.

Hé lộ 4 tác nhân chính gây bệnh trên cây dừa bà con cần chú ý
Bệnh trên cây dừa có nhiều tác nhân gây ra như tác nhân sinh hoặc, tác nhân về điều kiện môi trường….Trong bài viết này, chúng tôi muốn tóm gọn 4 tác nhân chính thường thấy gây bệnh trên cây dừa. Bà con theo dõi để nắm rõ tác nhân mà có biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhé !
Nấm bệnh cây dừa
Như đã tìm hiểu ở trên, bệnh trên cây dừa có rất nhiều và đa số các bệnh đã tìm hiểu thì xuất phát từ nấm bệnh trên cây dừa gây ra như: bệnh thối nõn dừa là do nấm Phytophthora palmivora gây ra hay bệnh thối rễ dừa do nấm Phytophthora, Pythium, và Rhizoctonia gây ra…
Do đó, để phòng bệnh trên cây dừa thì trước tiên, phải biết cây dừa nhiễm bệnh gì và nguyên nhân nào gây ra để có biện pháp phòng ngừa hợp lí. Đa phần nấm bệnh cây dừa thường sống và phát triển mạnh ở điều kiện ẩm ướt, độ ẩm cao, vườn không thông thoáng và đất kém thoát nước.
Nên để phòng ngừa, cần cải thiện hệ thống thoát nước vườn, giữ vườn thông thoáng, vệ sinh sạch sẽ, tránh làm tổn thương cây. Khi phát hiện bệnh, cần nhanh chóng cắt bỏ phần bị bệnh, đốt bỏ để tiêu hủy mầm bệnh và phun thuốc trừ nấm phù hợp.
Sâu bọ, con trùng hại cây dừa
Bệnh trên cây dừa ngoài các loại nấm gây ra thì sâu bọ và các loại côn trùng hại cây dừa cũng gây nên những hậu quả khá nghiêm trọng. Các sâu bọ, côn trùng hại chính trên cây dừa gồm Sâu đầu đen, Đuông dừa, Kiến vương, Bọ cánh cứng đỏ, Bọ xít, Sâu nái và Sâu đục thân.
Thường các sâu gây hại cây dừa sẽ ăn phần thịt và diệp lục của lá dừa, Đuông dừa sẽ tấn công vào đọt dừa hay đục lỗ trên thân cây dừa … Làm cho lá dừa bị vàng, úa, xơ xác, thân cây dừa tổn thương nên khó phát triển. Tệ hại hơn là Bọ Xít còn có thể gây hại cả trái non khi cây dừa ở giai đoạn cho trái.
Để phòng trừ sâu bệnh, côn trùng gây hại cây dừa làm phát sinh nhiều bệnh trên cây dừa, bà con cần thường xuyên thăm vườn, vệ sinh vườn sạch sẽ, cắt tỉa lá già, kết hợp biện pháp canh tác như trồng xen cây để giảm nơi trú ẩn và tầm bay của sâu, sử dụng bẫy pheromone hoặc các chế phẩm sinh học, và áp dụng thuốc hóa học khi thật sự cần thiết, phun lặp lại và luân phiên.

Virus gây bệnh dừa
Bệnh trên cây dừa còn do virus gây ra. Những bệnh nghiêm trọng như bệnh dừa cadang-cadang, do viroid cadang-cadang dừa (CCCVd) gây ra, ảnh hưởng đến tất cả các giống dừa thương mại ở Philippines và gây thiệt hại đáng kể. Ngoài ra, bệnh thối lá dừa (CFDV) cũng do virus gây ra và làm thối lá cây dừa.
Virus gây bệnh dừa thiệt hại lớn đối với năng suất cây dừa. Nên cần có biện pháp phòng ngừa hiệu quả như: Hạn chế môi trường phát triển cảu virus và phun thuốc phòng ngừa đúng loại.
Cách nhận biết các bệnh thường gặp trên cây dừa nhanh chóng
Cách nhận biết sâu bệnh và các bệnh do nấm hay các tác nhân khác gây ra trên cây dừa sáp
Các bệnh trên cây dừa thường có những đặc điểm biểu hiện ra bên ngoài rất rõ ràng. Vậy đối với cây dừa sáp, thì cách nhận biết bệnh trên cây dừa sáp là gì ?
Để nhận biết bệnh trên cây dừa sáp chúng ta cần phải quan sát kỹ các bộ phận của cây, kiểm tra rễ cây như: Lá có dấu hiệu vàng úa,xoăn lá hay trên lá có xuất hiện đốm nâu không ? Thân cây có bị sâu đục, đọt cây dừa có có bị hôi thối hay rễ cây có bị biến màu hay không?
Một số triệu chứng bệnh trên cây dừa phổ biến
Để phân biệt bệnh trên cây dừa người nông dân cần dựa vào triệu chứng bệnh gây ra. Có các triệu chứng bệnh trên cây dừa thường gặp như: vàng lá dừa, thối rễ dừa…
Dấu hiệu nhận biết bệnh vàng lá dừa: Nhận biết bệnh trên cây dừa có phải là vàng lá dừa hay không, trước tiên cần quan sát kỹ lá dừa xem lá thay đổi màu sắc hay không. Nếu lá dừa ban đầu chuyển từ màu xanh sang màu vàng, sau đó có thể khô lại và chuyển sang màu đen rồi rơi rụng thì cây dừa đó đã bị bệnh vàng lá dừa. Nhận biết bệnh trên cây dừa là vàng lá thì cần có biện pháp cắt tỉa, chăm bón thậm chí có thể chặt bỏ cây dừa để không lây bệnh cho những cây xung quanh.
Dấu hiệu nhận biết bệnh thối rễ dừa: Để nhận biết bệnh trên cây dừa có phải bệnh thối rễ hay không ngoài quan sát lá và thân cây dừa thì còn cần quan sát kỹ cả rễ cây. Nếu lá cây úa vàng, xuất hiện đốm nâu hoặc héo rụng thì có thể là bệnh thối rễ cây nhưng cũng có thể là bệnh vàng lá dừa. Do đó, cần quan sát thêm rễ cây để phân biệt. Nếu cây bị bệnh thối rễ thì rễ dừa sẽ chuyển màu từ trắng ngà hoặc đục sang màu nâu, nâu đen và nhũn nhão, thậm chí rễ có mùi hôi thối.
Ứng dụng thực tế trong phòng trị bệnh dừa sáp – Kinh nghiệm từ nhà vườn
Các bệnh thường gặp ở cây dừa sáp và cách phòng bệnh
Dừa sáp cũng như các giống dừa khác có những bệnh trên cây dừa thường gặp như: bệnh thối đọt, bệnh vàng lá, bệnh đốm lá, bệnh nứt rụng trái non hay các bệnh do sâu, côn trùng gây ra như đã kể ở giống dừa nói chung. Tuy nhiên, dừa sáp có điều kiện sống khác nhau, cần độ ẩm cao nhưng cho trái sáp không cao. Bởi vậy, nhà vườn cần nắm chắc cách trồng dừa sáp năng suất cao và quy trình chăm sóc để tăng kinh tế.
Cách phòng ngừa bệnh cho dừa sáp: Để phòng ngừa các bệnh trên cây dừa nói chung và dừa sáp nói riêng thì việc chăm sóc kỹ vườn là không thể bỏ qua. Vườn cần được vệ sinh sạch cỏ, cắt tỉa cành thông thoáng, kiểm soát nước và bón phân đúng thời điểm, đúng loại. Cần phải phòng trừ sâu bệnh sớm bằng các biện pháp sinh học lẫn hóa học.
Biện pháp xử lý và chữa bệnh cho cây dừa tại vườn
Tại các nhà vườn, một khi bệnh trên cây dừa xuất hiện sẽ lây lan nhanh nên phải có những biện pháp xử lý và chữa bệnh cho cây dừa hiệu quả. Ngoài những biện pháp thường thấy như: loại bỏ những cây bệnh nặng hay cắt tỉa cành lá bị bệnh, vệ sinh vườn, thoát nước tốt và bón phân cân đối thì các biện pháp sinh học, hóa học cũng cần phải nhanh chóng được sử dụng để triệt để ngăn chặn sự phát triển nhanh của mầm bệnh.
Các bệnh trên cây dừa thường phát triển rất nhanh chóng, nhà vườn phải luôn luôn theo dõi, chăm sóc thường xuyên để kịp thời phát hiện bệnh.
Giải đáp những thắc mắc cho nhà nông về sự khác nhau giữa bệnh dừa sáp và các giống dừa khác.
Bệnh dừa sáp có gì khác dừa xiêm và các giống dừa thường khác ?
Bệnh trên cây dừa sáp không khác biệt cơ bản với các giống dừa khác, nhưng do đặc tính quý hiếm, sản lượng thấp và giá trị cao nên việc phòng trừ bệnh hiệu quả càng trở nên quan trọng hơn đối với dừa sáp. Người nông dân trồng dừa phải ưu tiên kiểm soát dịch bệnh để bảo vệ năng suất và chất lượng cho loại dừa đặc sản này.
Bệnh nào thường gây nguy hiểm nhất cho cây dừa ?
Khi bệnh trên cây dừa đã xuất hiện thì bệnh nào cũng có những nguy hiểm riêng, tuy nhiên bệnh thối đọt do nấm Phytophthora palmivora gây ra là bệnh nguy hiểm nhất cho cây dừa. Bệnh thối đọt dừa có thể làm chết cây hoàn toàn nếu không xử lý kịp thời.
Mỗi mùa khác nhau, bệnh trên cây dừa có khác nhau không ?
Tùy thuộc vào từng mùa, điều kiện thời tiết và độ ẩm và trên xuất hiện những bệnh trên cây dừa khác nhau. Các bệnh trên cây dừa cũng gây tác hại ở những mức độ khác nhau theo từng mùa. Những bệnh thường gặp như thối đọt và đốm lá dễ bùng phát trong mùa mưa, còn nứt rụng trái non lại liên quan đến việc thiếu nước và dinh dưỡng trong mùa khô.
Qua bài viết “Bí quyết giúp cây dừa khỏe mạnh: Nhận diện sớm các bệnh trên cây dừa và nguyên nhân gây bệnh”, chúng tôi chia sẻ cùng bà con những dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi bệnh trên cây dừa xuất hiện cũng như tổng hợp những nguyên nhân gây bệnh để bà con chủ động hơn trong quá trình chăm sóc vườn dừa.