Kỹ thuật trồng sầu riêng đúng cách, bội thu mùa vụ

Ai cũng mong vườn sầu riêng trĩu quả, nhưng không phải ai cũng nắm rõ kỹ thuật trồng sầu riêng. Bài viết này chia sẻ kinh nghiệm canh tác thực tế, giúp bà con biết cách chăm sóc từng giai đoạn, quản lý dinh dưỡng và phòng bệnh hiệu quả. Nhờ vậy, cây luôn khỏe, ít sâu bệnh và mang lại mùa vụ bội thu.

Kỹ thuật trồng sầu riêng như thế nào để cây phát triển tốt?

Để một vườn sầu riêng phát triển xanh tốt, sai quả thì điều đầu tiên bà con cần nắm chính là kỹ thuật trồng sầu riêng đúng cách. Đây không chỉ là khâu đặt cây xuống đất, mà còn là cả một quá trình từ chọn giống, cải tạo đất đến cách chăm sóc sau trồng. Nhiều bà con thường chủ quan, dẫn đến cây còi cọc, dễ bệnh và năng suất kém.

Khi hiểu và áp dụng đúng kỹ thuật chăm sóc sầu riêng, nhà vườn có thể kiểm soát được sự sinh trưởng, hạn chế sâu bệnh và tăng khả năng ra hoa, đậu trái. Chăm sóc cây sầu riêng thường xuyên, cân bằng dinh dưỡng, cắt tỉa hợp lý hay hệ thống thoát nước đúng chuẩn đều góp phần quan trọng trong việc hình thành một vườn cây khỏe mạnh.

Kỹ thuật canh tác sầu riêng chính là nền tảng để cây phát triển bền vững và mang lại hiệu quả kinh tế lâu dài. Nếu bỏ qua, nhà vườn sẽ khó đạt được một mùa vụ bội thu. Nhưng nếu làm đúng, sầu riêng sẽ cho trái to, cơm vàng dày, hương vị đậm đà.

Kỹ thuật trồng sầu riêng theo giai đoạn để đạt năng suất cao

Muốn cây lớn nhanh, ít bệnh và sớm cho trái, nhà vườn cần chú trọng ngay từ khâu ban đầu. Bởi giai đoạn cây con chính là nền móng cho cả vòng đời của cây.

Kỹ thuật trồng sầu riêng con

Chuẩn bị đất và chọn giống:

• Đất trồng: Nên là đất tơi xốp, giàu hữu cơ, pH 5.5–6.5, thoát nước tốt. Tránh đất dễ úng, phèn hoặc mặn.
• Lên liếp, đào mương: Cần lên liếp cao và có rãnh thoát nước, nhất là mùa mưa để hạn chế úng rễ.
• Cây giống: Chọn cây nhân vô tính (ghép cành, ghép mắt), nguồn gốc rõ ràng, rễ khỏe, không bệnh hại.

Thời vụ và cách trồng:

• Thời điểm: Đầu mùa mưa là lúc thích hợp nhất vì độ ẩm dồi dào.
• Khoảng cách: Trồng thưa (8m x 8m hoặc 8m x 10m) để cây thoáng gió, ít bệnh.

Giai đoạn này đòi hỏi sự kiên nhẫn và chăm cây từng chi tiết.

Chăm sóc sầu riêng sau trồng

Giai đoạn sau khi xuống giống là lúc cây sầu riêng còn rất yếu, dễ tổn thương bởi nắng gắt, mưa lớn hay sâu bệnh. Nếu được chăm sóc cẩn thận ngay từ đầu, cây sẽ bén rễ nhanh, sinh trưởng ổn định và tạo tiền đề vững chắc cho những bước tiếp theo trong kỹ thuật trồng sầu riêng.

Giai đoạn 7–45 ngày đầu:

• Tưới nước: Trong 7 ngày đầu, chỉ tưới giữ ẩm vừa phải để rễ quen dần với môi trường đất.
• Kích rễ: Sau 3–5 ngày, có thể bổ sung dung dịch kích thích ra rễ để cây phục hồi nhanh.
• Bón phân hữu cơ: Từ ngày thứ 7, bón phân chuồng hoai mục, phân trùn quế hoặc phân vi sinh, rải cách gốc 20cm để tránh làm cháy rễ. Nên ngâm phân hữu cơ rồi tưới để cây hấp thụ tốt hơn.
• Tránh bón NPK: Trong 45 ngày đầu tuyệt đối không bón phân NPK, vì dễ gây sốc rễ và ảnh hưởng đến sự phát triển.

Chăm sóc cây con:

• Che bóng: Che bớt khoảng 50% ánh sáng bằng lưới hoặc cây che tự nhiên, giúp cây con không bị sốc nhiệt nhưng vẫn đủ ánh sáng để quang hợp.
• Giữ ẩm: Phủ rơm rạ, cỏ khô quanh gốc để giữ ẩm, đặc biệt hữu ích khi vào mùa khô.
• Quản lý sâu bệnh: Khi cây ra đọt non, cần phun phòng trừ rầy, rệp để bảo vệ lá non.

Tưới nước và dinh dưỡng:

• Tưới nước hợp lý: Duy trì độ ẩm đất ổn định, đặc biệt vào mùa khô. Đồng thời bảo đảm vườn có hệ thống thoát nước tốt, tránh ngập úng làm thối rễ.
• Bón phân bổ sung: Sau giai đoạn đầu, chia nhỏ lượng phân và bón nhiều lần trong năm. Có thể kết hợp bón qua lá để bổ sung vi lượng, đồng thời dùng chế phẩm kích thích sinh trưởng cho cây.

Cắt tỉa và tạo tán:

• Cắt tỉa: Khi cây phát triển ổn định, loại bỏ cành vượt, cành yếu hoặc cành sâu bệnh để cây thông thoáng, tán lá cân đối.
• Chặn đọt: Chặn đọt non kịp thời để tránh chúng hút hết chất dinh dưỡng, giúp cây tập trung nuôi cành chính.

Kỹ thuật trồng sầu riêng sau giai đoạn xuống giống đòi hỏi sự tỉ mỉ và đúng cách. Khi được chăm sóc hợp lý, cây sẽ nhanh bén rễ, xanh lá đều và sẵn sàng cho bước vào giai đoạn kiến thiết.

Kỹ thuật chăm sóc sầu riêng kiến thiết

Giai đoạn kiến thiết kéo dài khoảng 3–4 năm, là lúc cây sầu riêng cần được chăm sóc kỹ để phát triển thân, lá và hình thành bộ tán khỏe mạnh. Trong kỹ thuật trồng sầu riêng, giai đoạn này vừa có điểm giống giai đoạn sau trồng, vừa có những yêu cầu riêng cần chú ý.

Tưới nước và giữ ẩm:

• Về cơ bản, chế độ tưới và giữ ẩm giống với giai đoạn chăm sóc sầu riêng sau trồng: tưới đều đặn, phủ rơm rạ hoặc vỏ trấu quanh gốc để giữ ẩm, đồng thời đảm bảo hệ thống thoát nước tốt để tránh úng rễ.
• Điểm khác biệt ở giai đoạn kiến thiết là lượng nước cần nhiều hơn, đặc biệt trong mùa khô, do cây đã phát triển tán lá rộng và nhu cầu bốc hơi lớn hơn.

Bón phân:

• Phân hữu cơ: Tiếp tục bón phân chuồng hoai, phân vi sinh để bổ sung mùn, giúp đất tơi xốp và giàu dinh dưỡng.
• Phân NPK: Tăng dần lượng phân vô cơ, chia nhỏ nhiều lần trong năm. Giai đoạn này cây cần đạm để phát triển thân lá, đồng thời bổ sung lân và kali để nuôi rễ và cành.
• Cách bón: Rải phân theo vòng tròn xa dần gốc, giúp bộ rễ phát triển rộng và chắc khỏe.

Tạo tán và tỉa cành:

• Đây là bước khác biệt rõ nhất so với giai đoạn sau trồng. Cần loại bỏ các cành thấp sát mặt đất, cành dăm yếu hoặc cành sâu bệnh để cây thoáng tán.
• Định hình tán cây cân đối bằng cách chặn đọt non, uốn hoặc cột ngọn để ức chế sinh trưởng khi cần, giúp cây phân cành hợp lý.

Xử lý cỏ dại:

• Giống với giai đoạn sau trồng: bà con cần làm sạch cỏ dại, giữ vườn thông thoáng, có thể duy trì thảm cỏ thấp để hạn chế bốc hơi nước và xói mòn đất.

Phòng trừ sâu bệnh:

• Giống như giai đoạn sau trồng, cần theo dõi thường xuyên để phát hiện sớm rệp sáp, rầy, nhện đỏ, đặc biệt khi cây ra đọt non.
• Vào mùa mưa, bà con cần chú ý phòng các bệnh nấm hại như Phytophthora gây thối rễ, xì mủ thân.

Chăm sóc sầu riêng thời kỳ kinh doanh:

Thời kỳ kinh doanh là giai đoạn quyết định năng suất và chất lượng trái. Đây cũng là lúc công sức chăm sóc được trả quả ngọt”. Mọi kỹ thuật trồng sầu riêng từ nước tưới, bón phân đến tỉa hoa, tỉa quả đều cần thực hiện chuẩn xác.

Chuẩn bị trước khi ra hoa:

• Cuối năm (tháng 12–1), dọn sạch cỏ rác trong và ngoài tán cho vườn thông thoáng.
• Giảm dần lượng tưới để tạo khô hạn kích thích cây phân hóa mầm hoa.
• Phun NPK 10:60:10 để tăng số lượng và chất lượng hoa.

Giai đoạn ra hoa đậu quả:

• Khi mầm hoa dài 3–4 cm, tưới nước trở lại cho đất đủ ẩm.
• Hoa dài 8–10 cm, giữ lại khoảng 10 bông khỏe/chùm, bỏ bông yếu.
• Sau khi đậu quả, giảm 2/3 lượng nước tưới để quá trình thụ phấn và đậu trái tốt hơn.

Giai đoạn nuôi trái:

• Chặn đọt để ngăn cây ra lá non cạnh tranh dinh dưỡng, kết hợp phun phân lá giàu lân và kali.
• Tăng dần lượng nước, bón phân nuôi trái, bổ sung vi lượng qua lá.
• Tỉa quả 3 lần: lần 1 giữ 6–8 quả/chùm, lần 2 giữ 3–4 quả/chùm, lần 3 chỉ giữ quả đẹp, cân đối.

Phòng trừ sâu bệnh:

• Cách quản lý sâu bệnh cơ bản giống 2 giai đoạn trước: theo dõi thường xuyên, xử lý sớm rầy, rệp, nhện đỏ.
• Trước thu hoạch, ưu tiên thuốc sinh học.
• Mùa nắng, tạo thảm cỏ thấp dưới tán để giảm sốc nhiệt và giữ ẩm gốc.

Yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng và năng suất sầu riêng

Trong các yếu tố quyết định sự phát triển của sầu riêng, liệu loại đất nào mới thật sự phù hợp để cây bén rễ và sinh trưởng bền vững?

Đất trồng sầu riêng phù hợp

Trong kỹ thuật trồng sầu riêng, đất giữ vai trò nền tảng cho sự sinh trưởng của cây. Loại đất thích hợp nhất là đất thịt, đất phù sa hoặc đất đỏ bazan có cấu trúc tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt, độ pH dao động từ 5.5–6.5 và mực nước ngầm sâu trên 1m. Đây là môi trường giúp bộ rễ phát triển khỏe, hấp thu dinh dưỡng đầy đủ và hạn chế nguy cơ thối rễ. Ngược lại, đất cát khô, đất phèn chua, đất mặn hay đất sét nặng đều không phù hợp vì dễ khiến cây còi cọc và năng suất thấp.

Cải tạo đất trồng sầu riêng

Muốn cây sầu riêng phát triển bền vững thì đất phải sạch bệnh, đủ dinh dưỡng và thông thoáng. Đây là bước chuẩn bị quan trọng trong kỹ thuật trồng sầu riêng, giúp bộ rễ khỏe mạnh, cây hấp thụ dinh dưỡng tốt và ít bị ảnh hưởng bởi môi trường.

Kiểm tra và điều chỉnh pH đất:

• Nếu đất quá chua (pH < 5.0), cần bón vôi nông nghiệp (CaCO₃) với liều lượng 0.5–1.5 kg/m², rải đều và tưới nước để vôi thấm dần, nâng độ pH và giảm độc tố trong đất.
• Với đất mặn, có thể dùng vôi nung cho vùng đất nhiễm phèn hoặc bón thạch cao cho đất mặn không phèn để hạ độ mặn, giúp rễ phát triển ổn định.

Cải thiện kết cấu đất:

• Bổ sung hữu cơ: Dùng phân chuồng hoai mục, phân trùn quế, phân xanh hoặc tận dụng rơm rạ, thân lá chuối, cỏ dại ủ hoai để bón lót hoặc phủ gốc. Chất hữu cơ giúp đất tơi xốp, giữ ẩm tốt và tăng độ phì nhiêu.
• Làm đất thông thoáng: Cày xới nhẹ hoặc dùng máy xới để phá vỡ lớp đất bị nén chặt, giúp không khí và nước lưu thông tốt hơn.

Tạo thảm thực vật hỗ trợ:

• Trồng cỏ, đậu xanh hay chuối xen canh quanh vườn. Hệ rễ của chúng giúp phá lớp đất chai, giữ ẩm tự nhiên và khi phân hủy sẽ bổ sung thêm hữu cơ cho đất.

Kỹ thuật tưới nước sầu riêng

Việc quản lý nước đúng từng giai đoạn chính là một phần quan trọng trong kỹ thuật trồng sầu riêng, giúp cây phát triển ổn định và ra trái chất lượng.

• Sau khi trồng: cần giữ ẩm đất ở mức 65–80%, tưới nhẹ vào sáng hoặc chiều mát để cây con bén rễ.
• Thời kỳ kiến thiết: duy trì lượng nước đều đặn, nuôi thân và tán lá.
• Giai đoạn ra hoa: xiết nước tạo khô hạn để kích thích phân hóa mầm hoa, sau đó tưới trở lại khi nụ hoa nhú.
• Giai đoạn nuôi trái: giữ ẩm ổn định, tưới tăng dần theo độ lớn của quả và giảm nước trước thu hoạch để cơm chắc, không bị nhão.

Thoát nước cho vườn sầu riêng

Sầu riêng rất nhạy cảm với ngập úng, chỉ cần 2–3 ngày rễ bị chìm trong nước là nguy cơ thối rễ, chết cây đã xảy ra. Vì vậy, thoát nước tốt là nguyên tắc bắt buộc để bảo vệ vườn, đặc biệt trong mùa mưa dài ngày.

• Đào mương rãnh: Thiết kế hệ thống mương sâu, rộng và kết nối thông suốt để nước thoát nhanh ra ngoài.
• Khơi dòng chảy: Thường xuyên dọn cỏ, rác và bùn đất để mương không bị nghẽn.
• Tạo mô cao: Khi trồng, bà con nên vun gốc theo hình “mu rùa”, một bước quan trọng trong kỹ thuật trồng sầu riêng. Nhờ mô đất cao, nước sẽ rút nhanh, rễ tránh bị úng và cây phát triển ổn định hơn.
• Thông thoáng mặt đất: Xới nhẹ lớp đất váng để đất tơi xốp, rễ dễ hô hấp và hạn chế nấm bệnh.

Một hệ thống thoát nước khoa học sẽ giữ cho vườn sầu riêng luôn khô ráo, rễ khỏe và cây sinh trưởng ổn định bất kể thời tiết thất thường.

Làm thế nào để cân bằng dinh dưỡng từ gốc và tránh dư thừa phân bón?

Bón quá ít thì cây còi cọc, bón quá nhiều lại dễ hư rễ và rụng trái. Do đó, người trồng cần hiểu rõ thành phần phân bón mà sầu riêng thực sự cần.

Phân bón cho cây sầu riêng bao gồm những hoạt chất nào?

Một vườn sầu riêng khỏe mạnh cần nhiều hơn là đất và nước, dinh dưỡng cũng rất quan trọng. Đạm, lân, kali, lưu huỳnh giữ vai trò chính trong việc nuôi thân lá, kích thích rễ và đảm bảo quá trình đậu quả. Khi nói đến kỹ thuật trồng sầu riêng, đây chính là nhóm chất nền tảng giúp cây lớn nhanh, tán vững và cho trái đều.

Bên cạnh đó, các nguyên tố vi lượng như bo, kẽm, magie hay silic tuy chỉ cần với lượng nhỏ nhưng lại góp phần quan trọng trong việc tăng sức đề kháng, giúp hoa nở đồng loạt và trái phát triển cân đối.

Ngoài ra, phân hữu cơ từ phân chuồng hoai, phân trùn quế, phân xanh hay phân dơi sẽ cải tạo đất, giữ ẩm và duy trì độ phì nhiêu. Kết hợp với phân vi sinh chứa lợi khuẩn, đất không chỉ tơi xốp hơn mà còn hỗ trợ rễ hấp thu dinh dưỡng dễ dàng.

Lịch bón phân sầu riêng

Muốn cây sầu riêng ra hoa đều, đậu quả chắc và trái phát triển đẹp, phân bón cần được sắp xếp đúng thời điểm trong năm. Lịch bón phân hợp lý chính là yếu tố giúp kỹ thuật trồng sầu riêng đạt hiệu quả cao nhất.

Sau thu hoạch (tháng 9–10):

• Đây là giai đoạn cây vừa trải qua mùa mang trái, cần “nghỉ ngơi” và phục hồi dinh dưỡng. Nhà vườn thường bổ sung phân hữu cơ hoai mục kết hợp NPK cân đối (tỷ lệ 15-15-15), mỗi gốc khoảng 15–20 kg phân hữu cơ và 0,5–1 kg NPK.

Trước khi ra hoa (tháng 12–1):

• Muốn cây phân hóa mầm hoa tốt, cần tăng cường lân. Lúc này, loại NPK có hàm lượng lân cao (như 10-50-17) được ưa chuộng, với liều 1–1,5 kg/gốc. Đây cũng là bước “bật công tắc” cho cả mùa hoa phía trước.

Khi cây đậu quả (tháng 3–4):

• Trái non cần đủ chất để phát triển ổn định. Nông dân thường dùng NPK cân đối (15-15-15), kết hợp thêm vi lượng như Bo và Kẽm để tăng tỷ lệ đậu quả và chất lượng trái. Liều lượng khoảng 1–2 kg NPK/gốc.

Giai đoạn nuôi quả (tháng 5–6):

• Đây là thời điểm quyết định cơm có vàng dày, thơm ngọt hay không. Phân bón chủ yếu là NPK giàu Kali (12-12-18) cùng với K₂SO₄. Mỗi gốc bón khoảng 1–2 kg để trái to đều, không bị sượng và hương vị đậm đà hơn.

Kỹ thuật bón phân sầu riêng

Bón phân đúng cách là bí quyết nuôi cây trong kỹ thuật trồng sầu riêng, bởi dinh dưỡng không chỉ quyết định sức khỏe mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng trái. Việc bón phân cho sầu riêng thường được chia thành 3 bước chính: bón lót, bón thúc và bón qua lá.

Bón lót (khi trồng cây con):

Ngay từ lúc xuống giống, đất cần được chuẩn bị giàu dinh dưỡng và sạch mầm bệnh. Phân hữu cơ hoai mục (phân chuồng, phân trùn quế, compost) được trộn với vôi và lân để cải thiện đất, đồng thời kích thích bộ rễ phát triển. Nhà vườn thường bổ sung thêm nấm Trichoderma nhằm hạn chế nấm hại rễ. Sau đó lấp đất, tưới ẩm và để yên 2–4 tuần trước khi đặt cây con xuống.

Bón thúc (theo từng giai đoạn phát triển):

• Sau thu hoạch: cây vừa mang trái xong nên cần được phục hồi. Lúc này, bổ sung phân hữu cơ kết hợp NPK cân đối để cây tái tạo sức và cành lá.
• Giai đoạn phát triển thân lá: ưu tiên phân giàu đạm như NPK 16-16-8 để đọt non bật khỏe.
• Trước ra hoa: tăng lân bằng NPK 10-50-17 để kích thích phân hóa mầm hoa.
• Nuôi trái: chuyển sang phân giàu kali, như NPK 12-12-17 hoặc NPK 12-11-18, giúp cơm vàng, chắc và hạn chế hiện tượng sượng trái. Thường bón định kỳ 10–15 ngày/lần trong giai đoạn nuôi quả để trái phát triển đều.

Bón qua lá:

Ngoài dinh dưỡng qua rễ, bón phân qua lá cũng rất cần thiết để cây hấp thụ nhanh. Dùng bình xịt phun phân bón lá vào sáng sớm, khi khí hậu mát và lá dễ hấp thu. Tránh phun lúc trời nắng gắt để không làm cháy lá.

Thực hiện bón phân đúng kỹ thuật không chỉ giúp cây phát triển cân đối, mà còn nâng cao hiệu quả tổng thể của toàn bộ kỹ thuật trồng sầu riêng, mang lại trái cơm vàng, thơm ngọt và tăng năng suất sầu riêng.

Bón phân sầu riêng giai đoạn ra hoa

Ở giai đoạn ra hoa, sầu riêng cần nhiều lân (P) và kali (K), kết hợp vi lượng bo (B), kẽm (Zn) để hoa khỏe, đậu trái cao và ít rụng. Nên hạn chế đạm, thay vào đó dùng phân bón lá lân – kali cao. Sau khi bón gốc hoặc phun, tưới nhẹ giúp cây hấp thu nhanh, đảm bảo hiệu quả trong kỹ thuật trồng sầu riêng.

Bí quyết chăm sóc và phòng bệnh để sầu riêng sai trái, năng suất cao

Năng suất cao không chỉ nhờ phân bón hay tưới nước, mà còn phụ thuộc vào cách chăm sóc và phòng bệnh đúng cách cho cây sầu riêng.

Chăm sóc sầu riêng phòng bệnh đúng cách, cắt tỉa hợp lý

Phòng bệnh cho sầu riêng không chỉ là dùng thuốc khi cây mắc bệnh, mà quan trọng hơn là tạo môi trường thông thoáng và tán lá hợp lý. Cắt bỏ cành khô, cành sâu bệnh, tỉa bớt cành rậm rạp giúp ánh sáng xuyên đều, giảm độ ẩm trong tán – điều kiện nấm bệnh khó phát triển. Đây là bước chăm sóc cơ bản nhưng lại quyết định hiệu quả của cả kỹ thuật trồng sầu riêng.

Khi cây khỏe mạnh, ít sâu bệnh, dinh dưỡng sẽ được dồn cho hoa và trái, nhờ đó chất lượng và sản lượng đều được cải thiện. Chính việc cắt tỉa đúng cách kết hợp chăm sóc thường xuyên là giải pháp bền vững để tăng năng suất sầu riêng lâu dài.

Chăm sóc sầu riêng cho quả to

Trong giai đoạn nuôi quả, cây sầu riêng cần nhiều Kali kết hợp với các vi lượng như Bo, Zn và amino axit để trái lớn nhanh, cơm chắc và ít rụng. Bên cạnh bón gốc, việc phun phân bón lá giàu Kali giúp bổ sung trực tiếp dinh dưỡng cho quả. Song song đó, điều tiết nước tưới và tỉa bỏ cành hợp lý sẽ giúp cây có nhiều dưỡng chất nuôi quả và tăng năng suất sầu riêng.

Nếu bà con vẫn còn thắc mắc về cách áp dụng kỹ thuật trồng sầu riêng sao cho hiệu quả nhất, đừng ngần ngại để lại câu hỏi hoặc liên hệ trực tiếp ViGen để được tư vấn.