Giải pháp phòng trừ sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật hiệu quả, bền vững

Khoai lang Nhật là giống khoai được nhiều nhà vườn lựa chọn nhờ khả năng sinh trưởng khỏe, năng suất ổn định và chất lượng củ cao, đáp ứng tốt nhu cầu tiêu thụ và chế biến. Tuy nhiên, để ruộng khoai lang Nhật phát triển đồng đều và đạt hiệu quả kinh tế như mong muốn, không chỉ chú trọng đến giống, đất trồng hay dinh dưỡng mà còn cần đặc biệt quan tâm đến công tác phòng trừ sâu bệnh hại trong suốt quá trình canh tác.

Sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật là hai nhóm sâu hại thường xuyên xuất hiện và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng của cây. Sâu ăn lá làm giảm diện tích lá quang hợp, khiến cây sinh trưởng chậm và yếu dần, trong khi sâu đục thân khoai lang Nhật lại tấn công trực tiếp vào thân, dây, làm đứt mạch dẫn dinh dưỡng, khiến cây héo từng đoạn và dễ nhiễm thêm các bệnh khác.

Điều nên chú ý là sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật cấy mô thường phát sinh mạnh trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, ruộng rậm rạp và ít được vệ sinh, đặc biệt từ giai đoạn cây phát triển thân lá đến khi bắt đầu nuôi củ. Nếu không được phát hiện và phòng trừ sớm, khiến cho mật độ sâu tăng nhanh, gây thiệt hại lớn về năng suất sau này. Chính vì thế, việc nắm rõ đặc điểm, nguyên nhân phát sinh và cách phòng trừ hiệu quả là yếu tố quan trọng để chủ động bảo vệ ruộng khoai.

Các loại sâu hại phổ biến ở khoai lang Nhật

Trên ruộng khoai lang Nhật, nhóm sâu ăn lá khoai lang Nhật và sâu đục thân khoai lang Nhật thường xuất hiện ở nhiều giai đoạn sinh trưởng khác nhau. Chúng gây hại trực tiếp đến bộ lá và thân dây. Việc nhận diện đúng từng loại sâu hại sẽ giúp người trồng lựa chọn biện pháp phù hợp và kịp thời.

Sâu xanh – đối tượng sâu ăn lá khoai lang Nhật phổ biến

Sâu xanh là một trong những đối tượng sâu ăn lá khoai lang Nhật thường gặp và gây hại mạnh nhất. Sâu non thường hoạt động mạnh vào chiều tối và ban đêm, ban ngày chúng ẩn nấp dưới tán lá hoặc trong đất. Chúng gặm mép lá, sau đó tiếp tục ăn lan vào phần thịt lá, tạo thành các lỗ lớn không đều trên bề mặt lá.

Khi mật độ sâu xanh cao hơn, nhiều lá bị ăn trụi chỉ còn trơ gân, làm giảm nghiêm trọng khả năng quang hợp. Nếu không kiểm soát kịp thời, cây khoai lang Nhật sẽ sinh trưởng chậm, thân yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành và phát triển củ.

Sâu tơ – sâu ăn lá gây hại âm thầm

Sâu tơ là loài sâu ăn lá khoai lang Nhật một cách âm thầm nhưng kéo dài. Sâu thường tập trung ở mặt dưới lá, ăn lớp biểu bì và mô lá non, khiến lá xuất hiện nhiều lỗ nhỏ li ti. Theo thời gian dài, các lỗ này liên kết lại với nhau làm lá khô cháy, vàng và rụng sớm. Do sâu tơ có kích thước nhỏ, khó có thể phát hiện sớm nên nhiều ruộng khoai lang Nhật chỉ nhận ra khi lá đã bị hại nặng, làm giảm diện tích lá quang hợp và ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của cây.

Sâu đục thân – đối tượng gây hại nguy hiểm

Sâu đục thân khoai lang Nhật được đánh giá là đối tượng nguy hiểm nhất trong nhóm sâu bệnh khoai lang Nhật. Sâu non đục vào bên trong thân và dây khoai, phá hủy mạch dẫn nước và dinh dưỡng. Khi thân cây bị đục, cây thường héo từng giai đoạn, sinh trưởng kém, dễ gãy và dễ nhiễm thêm các loại nấm bệnh khác. Nếu không có biện pháp xử lý kịp thời, sâu đục thân có thể gây thiệt hại nặng nề làm giảm đáng kể năng suất ruộng khoai lang Nhật.

Dấu hiệu nào nhận biết sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật?

Nhận biết dấu hiệu gây hại của sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật ở giai đoạn sớm là yếu tố then chốt giúp người trồng chủ động xử lý, hạn chế sâu lây lan và gây hại trên diện rộng.

Lá bị khoét lỗ, rách mép, giảm khả năng quang hợp

Khi bị sâu ăn lá khoai lang Nhật tấn công, lá thường xuất hiện các lỗ lớn nhỏ không đều, mép lá bị nham nhở hoặc bị ăn gần trụi. Tình trạng này khiến diện tích lá quang hợp giảm mạnh đáng kể, cây sinh trưởng chậm và dễ suy yếu, nhất là ở giai đoạn nuôi thân lá và củ.

Thân bị đục, cây héo và sinh trưởng kém

Đối với sâu đục thân khoai lang Nhật, dấu hiệu dễ nhận biết là thân và dây khoai có các lỗ đục nhỏ, xung quanh thường có phân sâu. Khi sâu đục vào bên trong, mạch dẫn bị phá hủy khiến cây héo cục bộ, sinh trưởng kém và có thể chết từng đoạn nếu không được xử lý kịp thời.

Nguyên nhân bùng phát sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật

Sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật thường gắn liền với điều kiện thời tiết và kỹ thuật canh tác. Khi môi trường phát sinh thuận lợi, mật độ sâu sẽ tăng nhanh trong thời gian ngắn, đồng thời gây hại mạnh trên diện rộng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Mùa mưa, ẩm độ cao tạo điều kiện cho sâu phát triển

Vào mùa mưa, độ ẩm không khí và độ ẩm đất tăng cao là điều kiện lý tưởng cho trứng và ấu trùng của sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật phát triển. Nhiệt độ ấm kết hợp với độ ẩm cao giúp sâu sinh trưởng nhanh, vòng đời ngắn và khả năng sinh sản mạnh mẽ. Bên cạnh đó, mưa nhiều còn làm ruộng khoai rậm rạp, lá lâu khô, tạo môi trường thuận lợi để sâu non ẩn nấp và gây hại.

Không vệ sinh tàn dư cây trồng sau thu hoạch

Những tàn dư cây trồng như thân, lá khoai lang còn sót lại trên ruộng là nơi trú ngụ và phát sinh của sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật. Trứng, nhộng và sâu non có thể còn tồn tại trong tàn dư này và bùng phát mạnh ngay từ đầu vụ sau. Không thu gom và tiêu diệt tàn dư cây trồng hoặc không làm đất kỹ khiến nguồn sâu tồn lưu trong ruộng tăng cao hơn, gây áp lực sâu hại lớn cho vụ khoai lang tiếp theo.

Cách trị sâu ăn lá khoai lang Nhật hiệu quả

Cần áp dụng và kết hợp nhiều biện pháp cơ học, sinh học và sử dụng thuốc hiệu quả đê kiểm soát sâu hại khoai lang Nhật. Trong đó, ưu tiên các cách trị sâu hại khoai lang Nhật thân thiện với môi trường, hạn chế tồn dư và bảo vệ hệ sinh thái ruộng khoai.

Sử dụng bẫy đèn và bẫy pheromone

Bẫy đèn và bẫy pheromone là biện pháp hiệu quả để thu hút và tiêu diệt sâu ăn lá khoai lang Nhật, qua đó làm giảm mật độ sâu non phát sinh trên ruộng. Áp dụng biện pháp này ngay từ đầu vụ hoặc khi sâu mới xuất hiện sẽ đem lại hiệu quả cao. Việc đặt bẫy đúng vị trí và theo dõi thường xuyên sẽ giúp người trồng chủ động nắm bắt mật độ sâu, từ đó đưa ra quyết định xử lý phù hợp.

Bảo vệ và phát huy vai trò của thiên địch – ong ký sinh

Trong tự nhiên, ong ký sinh là thiên địch quan trọng giúp kiểm soát sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật. Ong ký sinh tấn công trứng hoặc ấu trùng của sâu, làm giảm đáng kể mật độ sâu gây hại trên ruộng. Để tận dụng hiệu quả của thiên địch, cần hạn chế sử dụng thuốc hóa học phổ rộng, ưu tiên các biện pháp sinh học và canh tác an toàn.

Sử dụng thuốc sinh học Emamectin và Abamectin

Khi mật độ sâu ăn lá tăng cao, có thể sử dụng thuốc sinh học chứa hoạt chất Emamectin hoặc Abamectin để kiểm soát sâu ăn lá khoai lang Nhật. Hai hoạt chất này có nguồn gốc sinh học, tác động mạnh lên hệ thần kinh của sâu non, khiến sâu ngừng ăn và chết nhanh. Khi sử dụng thuốc, cần phun đúng thời điểm sâu non mới nở, phun đều mặt trên và mặt dưới để lá đạt hiệu quả cao. Đồng thời, nên luân phiên thuốc và tuân thủ thời gian cách ly để đảm bảo an toàn cho người sử dụng và môi trường.

Cách trị sâu đục thân khoai lang Nhật hiệu quả

Trong nhóm sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật, sâu đục thân được xem là đối tượng gây hại khó phát hiện và khó xử lý hơn do sâu non sống và gây hại bên trong thân, dây khoai. Vì vậy, việc xử lý cần kết hợp giữa biện pháp thủ công và sử dụng thuốc đặc trị đúng thời điểm.

Tỉa bỏ và tiêu hủy cành, dây khoai bị đục

Khi phát hiện sâu đục thân khoai lang Nhật, cần nhanh chóng thực hiện tỉa bỏ các cành, dây khoai có dấu hiệu bị đục như thân héo cục bộ, có lỗ đục hoặc phân sâu. Tỉa bỏ sớm giúp loại bỏ trực tiếp ổ sâu non đang gây hại bên trong thân, hạn chế sâu tiếp tục lây lan sang các cây khỏe xung quanh. Sau khi cắt tỉa xong, cần thu gom và tiêu hủy hoàn toàn cành, dây bị bệnh, không để lại trên ruộng nhằm tránh việc sâu tiếp tục phát sinh.

Sử dụng thuốc đặc trị Spinosad  và Chlorantraniliprole

Trong trường hợp mật độ sâu đục thân khoai lang Nhật cao, có thể sử dụng các loại thuốc chứa Spinosad hoặc Chlorantraniliprole để kiểm soát sâu hại. Đây là những hoạt chất có khả năng thấm sâu, tác động mạnh lên hệ thần kinh của sâu non, giúp tiêu diệt sâu ngay cả khi chúng đã đục vào thân.

Khi phun thuốc trừ sâu khoai lang, cần chú ý phun vào phần gốc, thân và các vị trí nghi ngờ có sâu đục. Nên phun thuốc trừ sâu bệnh khoai lang Nhật vào thời điểm sâu non mới nở để đạt hiệu quả cao nhất và hạn chế phải phun lặp lại nhiều lần.

Phòng trừ tổng hợp sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật

Để kiểm soát sâu đục thân khoai lang Nhật một cách bền vững và lâu dài, người trồng nên áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM) thay vì chỉ thực hiện xử lý khi sâu đã bùng phát. Phòng bệnh tốt ngay từ đầu vụ sẽ giúp giảm chi phí, hạn chế sử dụng thuốc và bảo vệ hệ sinh thái ruộng khoai.

Làm sạch tàn dư cây trồng sau mỗi vụ

Thực hiện việc thu gom và tiêu hủy toàn bộ tàn dư cây trồng sau thu hoạch là biện pháp quan trọng nhằm cắt đứt vòng đời của sâu đục thân khoai lang Nhật. Tàn dư cây trồng là nơi sâu trú đông và sinh sản, nếu không xử lý một cách triệt để sẽ trở thành nguồn sâu cho vụ sau.

Luân canh cây trồng hợp lý

Luân canh khoai lang Nhật với các loại cây trồng khác như lúa nước, cây họ đậu hoặc rau màu khác giúp làm gián đoạn nguồn thức ăn và môi trường sống của sâu đục thân khoai lang Nhật, từ đó làm giảm áp lực sâu hại trên ruộng.

Trồng với mật độ thưa, ruộng thông thoáng

Trồng khoai lang Nhật có khoảng cách hợp lý giúp ruộng thông thoáng, giảm ẩn độ và hạn chế nơi trú ẩn của sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật. Ruộng thoáng cũng giúp việc kiểm tra sâu bệnh dễ dàng hơn và tăng hiệu quả khi áp dụng các biện pháp phòng trừ.

Sâu ăn lá khoai lang Nhật và sâu đục thân khoai lang Nhật là hai đối tượng gây hại có thể làm giảm năng suất nghiêm trọng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Việc áp dụng đồng bộ các biện pháp nhận diện từ sớm, xử lý đúng cách đến phòng trừ sâu hại khoai lang hiệu quả tổng hợp sẽ giúp ruộng khoai lang Nhật sinh trưởng khỏe mạnh, hạn chế sâu hại và phát triển ổn định trong suốt mùa vụ.

Trong quá trình canh tác khoai lang Nhật, nếu cần tư vấn kỹ thuật, giải pháp phòng trừ sâu ăn lá, sâu đục thân khoai lang Nhật, Vigen luôn sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ bạn với đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm. Liên hệ Vigen qua số hotline 0909 789 789 để được hướng dẫn chi tiết một cách tận tâm và nhanh chóng nhất.

Đón đọc các bài viết tiếp theo của Vigen để cập nhật thêm thông tin chi tiết: Bệnh đốm lá khoai lang Nhật