Bệnh đốm lá khoai lang Nhật nguy hiểm ra sao? Nguyên nhân và cách phòng ngừa hiệu quả

Trong những năm gần đây, khoai lang Nhật đang trở thành xu hướng được nhiều người lựa chọn bởi năng suất ổn định, cho ra chất lượng củ cao và mang lại giá trị kinh tế tốt. Bên cạnh những lợi ích trên, cây khoai lang Nhật cũng phải đối mặt với rất nhiều loại sâu bệnh hại, trong đó bệnh đốm lá khoai lang Nhật là một trong những bệnh phổ biến có ảnh hưởng tiêu cực đến sự sinh trưởng, năng suất cũng như chất lượng của cả ruộng khoai nếu không được xử lý kịp thời.

Bệnh xuất hiện từ giai đoạn cây sinh trưởng mạnh, nhất là trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều, ruộng rậm rạp và thông thoáng kém. Thời gian đầu, bệnh chỉ biểu hiện bằng những đốm nhỏ trên lá, nhưng nếu chủ quan, không thực hiện các biện pháp phòng trừ sớm, các vết bệnh sẽ lây lan rộng nhanh chóng, khiến lá bị vàng, cháy mép, rụng sớm, giảm khả năng quang hợp của cây.

Điều đáng lo ngại là bệnh đốm lá khoai lang Nhật cấy mô không chỉ dừng lại ở việc gây hại trên lá đơn lẻ mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình nuôi củ. Khi lá bị tổn thương nặng, cây sinh trưởng yếu đi, bộ rễ và củ phát triển kém dần, dẫn đến cho ra củ nhỏ và chất lượng không đồng đều.

Một vấn đề thường gặp là bệnh đốm lá rất dễ bị nhầm lẫn với hiện tượng cháy lá sinh lý hoặc thiếu dinh dưỡng, khiến người trồng xử lý sai hướng, làm bệnh tình ngày càng nặng hơn. Chính vì thế, hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng đặc trưng và các biện pháp phòng – trị phù hợp là yếu tố then chốt giúp bảo vệ ruộng khoai ngay từ đầu vụ.

Bệnh đốm lá trên khoai lang Nhật là gì?

Bệnh đốm lá khoai lang Nhật là một trong những bệnh hại phổ biến trên lá, do nấm gây bệnh xâm nhập và phát triển trên bề mặt lá, làm suy yếu khả năng quang hợp của cây. Thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều hoặc ruộng khoai dày, thông thoáng kém là những điều kiện thuận lợi để bệnh phát sinh.

Tác nhân chính gây bệnh thường là các loại nấm như Cercospora spp. và Alternaria spp. Đây là những nhóm nấm tồn tại sẵn trong đất, tàn dư cây trồng hoặc lây lan qua không khí, nước mưa và dụng cụ canh tác. Khi gặp những điều kiện thuận lợi, nấm nhanh chóng phát sinh, gây hại mạnh trên bộ lá của khoai lang.

Ban đầu, bệnh thường chỉ xuất hiện rải rác trên các lá già ở tầng dưới. Tuy nhiên, nếu không có biện pháp xử lý kịp thời, nấm sẽ lây lan rất nhanh lên các lá non phía trên, làm diện tích lá bị tổn thương ngày càng lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng và năng suất của cây.

Triệu chứng bệnh đốm lá khoai lang Nhật

Những triệu chứng điển hình của bệnh đốm lá là sự xuất hiện của các đốm nhỏ màu nâu hoặc vàng nhạt trên bề mặt lá. Ban đầu, các đốm bệnh có kích thước nhỏ, hình tròn hoặc không đều, viền đậm màu hơn phần trung tâm. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, các đốm lan rộng và liên kết với nhau, làm toàn bộ lá chuyển sang màu vàng nâu, khô cháy theo từng mảng. Ở giai đoạn này, lá bị suy yếu, dễ rụng hoàng loạt, khiến ruộng khoai trơ thân, suy yếu khả năng quang hợp.

Việc rụng lá hàng loạt khiến cây mất nguồn dinh dưỡng để nuôi củ, dẫn đến củ phát triển kém. Nếu bệnh này xuất hiện sớm và kéo dài, thiệt hại nặng về năng suất có thể rất nghiêm trọng.

Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh đốm lá khoai lang Nhật?

Bệnh đốm lá thường phát sinh khi điều kiện canh tác và môi trường ruộng trồng không phù hợp, đặc biệt là trong giai đoạn cây sinh trưởng mạnh. Những yếu tố độ ẩm, mật độ trồng và cách quản lý nước có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng bùng phát và lây lan của bệnh. Việc nắm rõ nguyên nhân bệnh đốm lá khoai lang sẽ giúp người trồng chủ động điều chỉnh kỹ thuật canh tác, hạn chế bệnh xuất hiện.

Ẩm độ cao kéo dài, lá bị ướt lâu

Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện độ ẩm cao, mưa nhiều hoặc tưới nước không hợp lý. Khi lá khoai lang thường xuyên bị ướt và lâu khô, bào tử nấm Cercospora spp. và Alternaria spp. dễ dàng nãy mầm, xâm nhập vào mô lá qua khí khổng hoặc các vết thương nhỏ.

Ngoài ra, việc tưới phun mưa vào chiều tối khiến lá không kịp khô qua đêm cũng làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh. Trong điều kiện ẩm ướt kéo dài, tốc độ phát triển của nấm rất nhanh, chỉ sau vài ngày các vết đốm nhỏ có thể lan rộng và gây hại trên diện rộng.

Mật độ trồng dày, ruộng kém thông thoáng

Ruộng khoai lang Nhật khi trồng quá dày khiến tán lá che phủ lẫn nhau, ánh sáng và không khí lưu thông kém. Điều này khiến lá ở tầng dưới luôn trong trạng thái ẩm, lâu khô sau mưa hoặc tưới, tạo môi trường lý tưởng cho bệnh đốm lá khoai lang Nhật phát sinh.

Bên cạnh đó, ruộng trồng dày còn khiến việc kiểm tra và phát hiện bệnh sớm trở nên khó khăn hơn. Khi bệnh được phát hiện thì thường đã lan rộng, gây ra rụng lá hàng loạt và ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình nuôi củ của cây.

Những cách trị bệnh đốm lá khoai lang Nhật

Khi bệnh đốm lá khoai lang Nhật đã xuất hiện trên ruộng, cần áp dụng đồng thời các biện pháp canh tác và sử dụng thuốc hợp lý để kiểm soát bệnh kịp thời. Chỉ khi xử lý đúng cách mới có thể giúp hạn chế rụng lá và bảo vệ quá trình quang hợp, đảm bảo cây tiếp tục nuôi củ hiệu quả.

Tỉa lá, vệ sinh đồng ruộng để hạn chế nguồn bệnh

Cần tiến hành tỉa bỏ các lá già, lá bị bệnh nhằm giảm mật độ mầm bệnh trên ruộng ngay khi phát hiện bệnh đốm lá khoai lang Nhật. Việc tỉa lá giúp ruộng khoai trở nên thông thoáng hơn, tăng khả năng lưu thông không khí và giúp lá nhanh khô sau mưa. Toàn bộ lá bệnh sau khi tỉa cần được thu gom và tiến hành tiêu hủy đúng cách, không được để lại trên ruộng hoặc vứt xuống mương nước, tránh việc trở thành nguồn lây nhiễm kéo dài cho các lứa lá mới.

Điều chỉnh chế độ tưới nước hợp lý

Để kiểm soát được bệnh, cần thay đổi phương pháp tưới từ phun lên lá sang tưới gốc hoặc tưới rãnh. Đặc biệt, nên hạn chế tưới vào chiều muộn hoặc ban đêm để tránh tình trạng lá bị ướt kéo dài. Việc quản lý nước hợp lý không chỉ giúp giảm điều kiện phát sinh bệnh đốm lá mà còn hỗ trợ bộ rễ và củ khoai lang phát triển ổn định.

Sử dụng thuốc trừ nấm nhóm Triazole đúng cách

Ở trường hợp phát triển mạnh, cần sử dụng thuốc trừ nấm nhóm Triazole để xử lý kịp thời. Nhóm thuốc này có tác dụng nội hấp, giúp ức chế quá trình sinh trưởng của nấm gây bệnh đốm lá khoai lang Nhật, cùng lúc bảo vệ các lá non mới ra. Khi sử dụng thuốc, cần phun đều hai mặt lá, tuân thủ đúng liều lượng và thời gian cách ly theo khuyến cáo. Bên cạnh đó, nên luân phiên thuốc với các nhóm hoạt chất khác để hạn chế xảy ra tình trạng kháng thuốc.

Phòng bệnh đốm lá khoai lang Nhật

Phòng bệnh đốm lá trên khoai lang là giải pháp hiệu quả và bền vững nhất trong quản lý bệnh đốm lá. Khi áp dụng đúng kỹ thuật canh tác ngay từ đầu vụ, người trồng có thể hạn chế tối đa điều kiện thuận lợi cho nấm gây hại phát sinh, giảm được chi phí thuốc và bảo vệ ruộng khoai phát triển ổn định sau mùa vụ.

Trồng khoai lang Nhật với khoảng cách hợp lý

Việc trồng khoai lang Nhật với khoảng cách phù hợp sẽ giúp tán lá phát triển cân đối, không che phủ lẫn nhau, tạo độ thông thoáng cho ruộng. Khi ánh sáng và không khí lưu thông tốt, lá sẽ nhanh khô sau mua hoặc tưới, hạn chế sự phát triển của nấm gây bệnh. Trồng đúng mật độ còn giúp người trồng phát hiện ra sớm các dấu hiệu bệnh trên lá để tránh lây lan diện rộng.

Tưới nước vào gốc, không tưới trực tiếp lên lá

Để phòng bệnh đốm lá khoai lang Nhật, nên ưu tiên hình thúc tưới gốc hoặc tưới rãnh, hạn chế tối đa tưới phun lên lá. Nếu tưới trực tiếp lên lá, đặc biệt khi chiều tối sẽ khiến lá bị ướt lâu và tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển. Quản lý nước hợp lý còn góp phần hỗ trợ bộ rễ và củ khoai lang phát triển khỏe mạnh.

Các loại thuốc phổ biến trị bệnh đốm lá khoai lang Nhật

Trong trường hợp cần dùng đến thuốc trị bệnh đốm lá khoai lang, việc chọn đúng hoạt chất sẽ giúp kiểm soát bệnh đốm lá khoai lang Nhật hiệu quả, hạn chế tái phát và tránh kháng thuốc.

Hexaconazole

Hexaconazole là hoạt chất trừ nấm thuộc nhóm Triazole, có tác dụng nội hấp mạnh giúp ức chế quá trình sinh trưởng của nấm gây bệnh đốm lá. Thuốc thường được sử dụng khi bệnh mới chớm xuất hiện hoặc ở giai đoạn bệnh phát triển nhẹ đến trung bình. Khi sử dụng Hexaconazole, cần phun đều hai mặt lá và tuân thủ đúng liều lượng khuyến cáo để đạt hiệu quả cao.

Difenoconazole

Difenoconazole cũng là một hoạt chất phổ biến trong phòng trị bệnh đốm lá khoai lang Nhật, có phổ tác động rộng và hiệu quả kéo dài. Hoạt chất này giúp bảo vệ lá non mới ra, đồng thời hạn chế sự lây lan của bệnh trên toàn ruộng. Để đạt hiệu quả bền vững, nên luân phiên Difenoconazole với các hoạt chất khác trong cùng hoặc khác nhóm nhằm hạn chế hiện tượng kháng thuốc của nấm gây bệnh.

Bệnh đốm lá khoai lang Nhật là một trong những bệnh hại phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng quang hợp, sinh trưởng và năng suất củ nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Nắm rõ nguyên nhân gây bệnh, nhận biết sớm triệu chứng, áp dụng đúng biện pháp canh tác kết hợp với sử dụng thuốc trừ nấm hợp lý sẽ giúp người trồng kiểm soát bệnh hiệu quả và hạn chế rủi ro trong suốt mùa vụ.

Để thực hiện phòng và trị bệnh đốm lá một cách bền vững, người trồng nên chú ý ngay từ khâu chọn giống, mật độ trồng, quản lý nước tưới cho đến vệ sinh đồng ruộng và luân phiên thuốc đúng kỹ thuật. Vigen luôn đồng hành cùng bạn trong việc cung cấp giải pháp kỹ thuật, giống cây chất lượng và tư vấn phòng trừ sâu bệnh trên cây trồng. Hãy liên hệ Vigen qua số hotline 0909 789 789 để được tư vấn chi tiết hơn về bệnh đốm lá khoai lang Nhật một cách chính xác và tận tâm nhất.